Eksport towarów a nieprzerwany charakter transportu
Towarowe transakcje międzynarodowe przysparzają podatnikom wielu problemów szczególnie w przypadku, gdy transport towarów nie odbywa się bezpośrednio od dostawcy do odbiorcy. W praktyce zdarzają się takie sytuacje, że towar sprzedawany przez polskiego podatnika podmiotowi z kraju trzeciego w ramach transportu jest w pierwszej kolejności wywożony do innego kraju UE, a następnie do kraju trzeciego. Pojawia się wówczas pytanie, czy polski podmiot powinien rozpoznać eksport towaru, czy może wewnątrzwspólnotową dostawę towarów?
Eksport towaru przez kraj trzeci. Interpretacje indywidualne.
Jak wynika z wielu interpretacji indywidualnych wszystko zależy od tego czy możemy uznać, że transport miał nieprzerwany charakter. Co to oznacza w praktyce? Zgodnie z orzecznictwem organów podatkowych transport towaru może mieć nieprzerwany charakter nawet w przypadku, kiedy transport zostanie przerwany, natomiast przerwa ta ma wyłącznie charakter logistyczny, a nie handlowy czy produkcyjny.
Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z 10 lutego 2017 r. (sygn. akt I FSK 628/15) przerwa w transporcie polegająca na rozładunku towaru i jego obróbce powoduje przerwanie ciągłości dostawy i konieczność rozpoznania WDT. Wyrok dotyczył spółki, która sprzedała metalowe pręty do norweskiego kontrahenta. Towar najpierw został przetransportowany na Litwę, gdzie uległ przetworzeniu. Według NSA transport towaru poza granice Unii Europejskiej w tym przypadku został przerwany na Litwie i ponownie podjęty w tym kraju. Brak jest zatem podstaw do rozpoznania eksportu z terytorium Polski. Dostawa ta powinna zostać uznana za wewnątrzwspólnotową dostawę towaru. Natomiast w związku z faktem, że norweski odbiorca nie jest zarejestrowany do VAT-UE, polska spółka będzie musiała opodatkować tę transakcję w Polsce i nie będzie miała prawa do skorzystania z preferencyjnej stawki 0% przy WDT.
Czy przeładowanie towaru powoduje przerwanie ciągłości dostawy?
Większe wątpliwości budzą sytuacje, w których towar w momencie transportu jest rozładowany, magazynowany lub przeładowany. Sam przeładunek z jednego środka transportu na drugi nie powoduje przerwania ciągłości dostawy. W sytuacji kiedy towar jest rozładowany i czeka na dalszy transport kilka lub kilkanaście dni, może to powodować przerwania ciągłości transportu.
W interpretacji indywidualnej z dnia 11 lipca 2017 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.186.2017.1.JF organ podatkowy przyznał rację podatnikowi, uznając, że rozładowanie i magazynowanie towaru na Litwie w oczekiwaniu na samochód, który miał realizować transport, nie przerwało ciągłości dostawy. Zdaniem organu towar nie zmienił w tym czasie ani swojego charakteru ani celu. Należy jednak zwrócić uwagę, że w tym przypadku magazynowanie towaru trwało jedynie 7 dni.
Odmienne stanowisko przedstawił NSA w wyroku z dnia 18 grudnia 2014 r. (syg. akt I FSK 1967/13). NSA zaznaczył, że „przemieszczenie towarów podatnika do innego kraju unijnego i składowanie ich tam poza procedurą celną wywozu, a następnie objęcie ich tą procedurą w tym państwie oznacza, że miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu tych towarów poza terytorium Wspólnoty nie będzie terytorium kraju, lecz terytorium tego kraju unijnego, do którego towary te przemieszczono, składowano oraz rozpoczęto z niego ponowny ich transport, objęty procedurą wywozu.”
Określenie charakteru transportu towarów jest niewątpliwie bardzo istotną kwestią dla dostawcy głównie dlatego, że od tego zależy stawka podatku VAT, jaką zostanie opodatkowana taka transakcja. Eksport towaru, pod warunkiem posiadania dokumentów celnych, korzysta z preferencyjnej stawki 0%, natomiast WDT na rzecz kontrahenta niezarejestrowanego na terytorium UE w większości przypadków będzie opodatkowane stawką 23%. Niewątpliwie rozładowanie towaru w innym kraju UE i jego przetworzenie/ulepszenie będzie skutkowało przerwaniem ciągłości dostawy i koniecznością wykazania WDT. Natomiast eksport towarów przez kraj trzeci w przypadku rozładunku i magazynowania towarów -tu zdania organów podatkowych są podzielone, a wykazanie takiej transakcji jako eksport towaru może okazać się ryzykowne.
Autor: Aneta Żelisko, Starszy specjalista ds. VAT w warszawskim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing.
