Nieodpłatne przekazanie towarów a VAT

Niekiedy zdarza się, że przedsiębiorcy decydują się na zakup i przekazanie swoim kontrahentom różnego rodzaju prezentów, upominków czy gadżetów reklamowych. Celem jest utrzymanie dobrych relacji biznesowych, podziękowanie za dotychczasową współpracę oraz zachęcenie do jej kontynuacji. Należy jednak pamiętać, że przekazanie takich prezentów rodzi konsekwencje podatkowe. 

Nieodpłatne przekazanie towarów a VAT

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają, co do zasady czynności odpłatne. Należy mieć jednak na uwadze, że w pewnych przypadkach za opodatkowaną dostawę towarów uznaje się również czynności nieodpłatnego przekazania przez podatnika towarów należących do przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do odliczenia podatku VAT przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu towarów, lub ich części składowych (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Warto jednak zaznaczyć, że dla opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania nie ma znaczenia czy podatnik z prawa do odliczenia skorzystał, czy też nie.  

Dla celów opodatkowania VAT od nieodpłatnego przekazania towarów istotne jest także, aby przekazane towary miały wartość konsumpcyjną, użytkową dla osoby obdarowanej. Dlatego też nieodpłatne wydanie kontrahentom materiałów reklamowych tj. ulotki, wizytówki, katalogi nie będzie podlegało opodatkowaniu.  

Prezenty o małej wartości oraz próbki produktów – wyłączenia z opodatkowania VAT

Zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT wyłączeniu z opodatkowania podlegają prezenty o małej wartości oraz próbki, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością podatnika. Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika dla jednej osoby towary: 

1. o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł netto, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;  
2. , których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru netto, a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł. 

W konsekwencji opodatkowaniu będzie podlegać nieodpłatne przekazanie prezentu, którego wartość netto przekroczyła 20 zł lub 100 zł w przypadku prowadzenia dodatkowej ewidencji osób obdarowanych.  

Przepisy definiują, czym jest prezent o małej wartości, ale nie wymagają, by przekazany towar był konkretnie definiowany jako prezent. Jeśli towar przekazywany jest jako nagroda, darowizna, premia lub gadżet reklamowy, to dalej należy uznać, że stanowi on prezent o małej wartości pod warunkiem, że mieści się w limitach wartościowych oraz ma związek z działalnością gospodarczą.  

W przypadku przekazania przez jednostkę wielu prezentów o małej wartości w zbiorczym opakowaniu, którego wartość przekracza 100 zł, jednak cena jednostkowa poszczególnych upominków nie przekracza 20 zł, należy uznać, że dla celów ustalenia obowiązku wykazania VAT należnego, znaczenie ma jednostkowa cena towaru w odniesieniu do pojedynczej sztuki przekazywanego towaru, a nie wartość opakowania zbiorczego  

Wyłączeniu z opodatkowania podlegają także próbki produktów definiowane jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielka ilość, która pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci. Przekazanie przez podatnika próbki towaru musi mieć charakter promocyjny oraz nie może służyć zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru (art. 7 ust. 7 ustawy o VAT).  

Ustalenie podstawy opodatkowania dla prezentów

W celu ustalenia VAT należnego od przekazania w przypadku nieodpłatnego przekazania towarów podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy towarów. Nieodpłatne przekazanie towarów nie stanowi czynności, która wymaga dokumentowania fakturą. Dla celów wewnętrznych możliwe jest jednak jej udokumentowanie wewnętrznym dokumentem księgowym.